W niedzielę, 12 października, odbyła się uroczysta promocja długo oczekiwanej książki dr. hab. Jacka Szczepańskiego pt. Huta szkła w Jabłonnie (Legionowie) 1897–1944. Spotkanie zorganizowane przez Muzeum Historyczne w Legionowie zgromadziło wyjątkowo liczną publiczność – sala prezentacyjna wypełniona była po brzegi, co najlepiej świadczy o dużym zainteresowaniu historią regionu i dorobkiem autora.
Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. Pan Prezydent Legionowa Bogdan Kiełbasiński, Pani Prezydent Anna Szczepłek, prof. Adam Czesław Dobroński – recenzent książki, prof. Jolanta Załęczny, dyrektor Muzeum Historycznego w Legionowie Wawrzyniec Orliński, a także wielu lokalnych pasjonatów historii, muzealników, samorządowców i przyjaciół autora.
Uroczystość rozpoczęły przemówienia powitalne, w których podkreślano znaczenie nowej publikacji dla badań nad dziejami Legionowa. Kolejne laudacje zwracały uwagę na ogrom pracy badawczej, jaką dr hab. Jacek Szczepański włożył w przygotowanie książki, oraz na jej wyjątkową wartość dokumentacyjną. Recenzent, prof. Adam Czesław Dobroński, z uznaniem mówił o precyzji autora, jego umiejętności łączenia faktów archiwalnych z narracją przystępną dla czytelnika.
Ważnym punktem programu była rozmowa z autorem, którą poprowadził Robert Nowiński. Dyskusja, utrzymana w ciepłej i żywej atmosferze, dotyczyła zarówno procesu powstawania książki, jak i znaczenia huty szkła w historii Jabłonny i Legionowa. Dr Szczepański podkreślał, że zakład ten był jednym z głównych czynników miastotwórczych – to wokół niego rozwijało się życie społeczne, edukacyjne i gospodarcze przyszłego Legionowa.
Autor opowiedział o swoich wieloletnich badaniach archiwalnych, dzięki którym udało się odkryć wiele nieznanych wcześniej faktów. Jak wynika z książki, już na przełomie XIX i XX wieku huta produkowała ponad milion butelek rocznie, a podczas Rewolucji 1905 roku jej robotnicy prowadzili imponujący, 42-dniowy strajk. To właśnie przy hucie powstała pierwsza szkoła w historii Legionowa, która – jak ustalił autor – rozpoczęła działalność w 1899 roku, znacznie wcześniej niż sądzono.
Zgromadzeni goście z dużym zainteresowaniem wysłuchali także opowieści o dynamicznym rozwoju huty w okresie międzywojennym, kiedy produkowała butelki dla ponad 80 polskich browarów i rozlewni piwa, a w 1927 roku odwiedził ją sam prezydent Ignacy Mościcki. Publiczność zaskoczyła również informacja o uruchomieniu w 1929 roku pierwszych w Polsce automatów do produkcji butelek systemu „Roirant” – osiągnięcie to przyniosło zakładowi nagrody na wystawach krajowych i międzynarodowych.
Nie zabrakło też refleksji o dramatycznych losach huty w czasie wojny – o jej działalności na rzecz Armii Krajowej, o odwadze właścicieli i pracowników, którzy z narażeniem życia wspierali podziemie. Autor przypomniał, że w październiku 1944 roku huta została wysadzona przez Niemców, a jej pozostałości rozebrano wiosną 1945 roku.
Po części oficjalnej uczestnicy mieli okazję zakupić książkę z autografem autora oraz porozmawiać z nim osobiście. Wielu z nich wspominało swoje rodzinne związki z dawną hutą lub zainteresowanie jej dziejami. Atmosfera spotkania była pełna emocji, wspomnień i lokalnej dumy – dało się odczuć, że historia huty to wciąż żywy fragment tożsamości Legionowa.
Na zakończenie dyrektor Muzeum Historycznego, Wawrzyniec Orliński, podziękował autorowi za jego pasję i konsekwencję w dokumentowaniu przeszłości miasta. Podkreślił, że książka Jacka Szczepańskiego, podobnie jak jego wcześniejsze publikacje, jest nie tylko dziełem naukowym, lecz także hołdem złożonym dawnym mieszkańcom, których praca i codzienne życie przyczyniły się do powstania Legionowa.
Wieczór zakończył się gromkimi brawami i życzeniami za pomyślność autora i dalsze sukcesy Muzeum Historycznego. Promocja książki Huta szkła w Jabłonnie (Legionowie) 1897–1944 okazała się nie tylko wydarzeniem kulturalnym, lecz także wzruszającą lekcją historii i wspólnoty naszej lokalnej pamięci.
Autor zdjęć – Stanisław Załęczny
